Polonez ponadczasowe piękno tańca i muzyki  w 150. rocznicę śmierci Stanisława Moniuszki

Już po raz ósmy CZE-NE-KA Fundacja Przyjaźni Ludzi i Zwierząt, wraz z działającym w jej ramach Zespołem Tańca Historycznego CHOREA ANTIQUA, mają zaszczyt zaprosić do wzięcia udziału w pięknym i barwnym przedsięwzięciu, jakim jest organizowany przez nas VIII Międzynarodowy FESTIWAL POLONEZA w Polsce.

W tym roku partnerami naszych działań są: Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego, i podobnie jak w roku ubiegłym, Gmina Sadowne .

  Tegoroczny Festiwal rozpocznie się 4. czerwca konferencją prasową poświęconą polonezowi - niematerialnemu dziedzictwu narodowemu Polski i debatą pt. „Tożsamość narodowa siłą pokoleń”. Wydarzenie to odbędzie się w niezwykłym  miejscu, w Oddziale Muzeum przy pl. Bankowym, czyli w budynku Kolekcji im. Jana Pawła II,  w zabytkowym gmachu dawnego Banku Polskiego, który został zbudowany w latach 1825-1828, wg projektu wybitnego architekta Antonio Corazziego. Festiwal zakończy się 25. czerwca w Sadownem.

 Sukces, jaki osiągnął Festiwal w ubiegłym roku w gminie Sadowne i wielkie zaangażowanie jego włodarzy oraz naszego kolegi z Zespołu, Alfreda Robaka – mieszkańca tej gościnnej Gminy, zadecydowały o naszej dalszej współpracy i organizacji finałowego koncertu ponownie w tym miejscu.

Patronat medialny objęły: Stowarzyszenie Polskich Mediów, WIG, Stowarzyszenie Zostań w Polsce, portal „Odkrywamy idoli” i portal ”wolnasobota.pl”. Honorowy patronat na Festiwalem objęła Ambasada Meksyku i Wójt Gminy Sadowne – Waldemar Cyran.

Jak od lat, tak i w tym roku wspiera nas Firma Aries Power Equipment Sp. z o.o, - Generalny dystrybutor Honda Power Equipment w Polsce, firma SANTE i LEK-AM Sp. z o.o.

Celem Festiwalu jest pokazanie ponadczasowego piękna Poloneza, podziwianego do dnia dzisiejszego. Organizując Festiwal chcemy promować dawną kulturę polską, naszą tożsamość oraz nasze dziedzictwo narodowe i historyczne.

Na jednej scenie pragniemy zaprezentować zarówno amatorskie (i nie tylko) zespoły muzyczne oraz artystów z polski i zagranicy, którzy występując w jednej z trzech kategorii: instrumentalnej, tanecznej oraz wokalnej, zaprezentują poloneza z tych właśnie  perspektyw.

Do udziału w Festiwalu zaprosiliśmy niezwykłych wykonawców, którzy podkreślają swoją narodową tożsamość poprzez taniec, komponowanie i wykonywanie muzyki, śpiew, a nawet tworzenie poezji. Na kolejnych stronach naszego pisma można zapoznać się z tegorocznymi uczestnikami Festiwalu: zespołami i indywidualnymi wykonawcami.

Dzięki sponsorom i wolontariuszom wydawany jest kolejny numer naszego czasopisma i ogólnie możliwa jest organizacja tego wydarzenia. Festiwal poprowadzą: znakomita prezenterka telewizyjna Zofia Czernicka, Paweł Świętorecki i Mirosław Perzyński.

  Polonez jest zaliczany do najpiękniejszych polskich tańców narodowych. W ubiegłym roku rozpoczęto starania o wpisanie POLONEZA na listę Niematerialnego Dziedzictwa UNESCO

Ma to na celu, nie tylko promocję poloneza, ale też ochronę i zabezpieczenie żywej tradycji i praktyki tego tańca.

  Powstał on na przełomie XVI i XVII wieku. Jego pierwowzorem był taniec ludowy występujący pod różnymi nazwami takimi jak: chodzony, pieszy, łażony, chmielowy, gęsi. Trudno wyobrazić sobie polski dwór królewski, czy szlachecki bez tańca. Uatrakcyjniał on życie szlachty, a żadna huczna zabawa nie mogła się bez niego odbyć. Tańczono wszędzie, od dworu królewskiego, przez dwory magnackie, szlacheckie, bogate domy mieszczańskie, a nawet karczmy. Podstawą każdego balu były tańce, a otwierał je właśnie polonez. Na dworach polskich polonez stanowił element ceremoniału i był paradą szlachty przed monarchą. Tańczony na rozpoczęcie balów, podobnie jak obecnie, dla podkreślenia ich uroczystego charakteru. W XVIII dotarł na paryskie salony, a nawet na dwór królewski.

Książe Kazimierz Nestor Sapieha pisał z Paryża, że „tańczono go w strojach polskich, nie całkiem podobnych do naszych, ale …ładnych”. Tam też zaczęto określać go z francuska  danse polonaise, czyli taniec polski. Tańce przychodziły i odchodziły, a polonez trwał …. Maria Ludwika Gonzaga, żona dwóch królów polskich, Władysława IV i Jana Kazimierza, stwierdziła „ Nie znam tańca, który by tak uprzejmość, powagę i przyjemność razem łączył”.

Wielki kompozytor epoki baroku Jerzy Filip Teleman w liście do Jana Sebastiana Bacha pisał, że ”polska pieśń zdoła cały świat porwać do tańca”.

Podróżujący przez Polskę obcokrajowiec, śląski lekarz Johann Joseph Kausch, stwierdzał:

„Polak tańczy chętnie i prawie zawsze niezwykle pięknie; Śląsk wie, że w jego kąpieliskach Polacy są zawsze najlepszymi tancerzami.

(…) Jednakże Polak przechodzi sam siebie, gdy prowadzi poloneza, należącego do najpopularniejszych w Polsce tańców. Panuje przekonanie, że w tym tańcu wielką pomocą dla tancerza jest polski strój narodowy. I ja tak myślę. Jednak nawet Polak tańczący poloneza w niemieckim ubiorze posiada jakiś avec****, którego nie mogą się od niego wyuczyć cudzoziemcy. O ileż taniec ten, w którym Polak potrafi przejawić tyle gracji godności, góruje nad szalonym walcowaniem, rozpanoszonym w Niemczech…”.

Niezwykle wzniosły  charakter poloneza podobał się przede wszystkim dostojnikom państwowym, a szczególnie tym już nieco starszym. Dotyczyło to także naszego króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, który przekroczywszy 45. rok życia zaprzestał tańczenia innych, szybszych lub bardziej skomplikowanych tańców, ale nadal z upodobaniem tańczył poloneza.

I nie chodzi tu tylko o polonezy otwierające kolejne bale, którym król musiał przewodzić, niejako z urzędu. Tańcząc poloneza robił to z prawdziwym zaangażowaniem.

Johann Bernoulli, podróżnik przemierzający ziemie polskie, tak opisał wykonanie poloneza przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego podczas balu odbywającego się 7. października 1778 roku, w jednym z pałaców warszawskich:

O polonezie w czasach króla... 31

„Król z wrodzonym sobie powabem i gracją zatańczył kilka razy poloneza. Uważają go za jednego z pierwszych tancerzy i choć już nieco zaczyna tyć, wciąż jeszcze bardzo ładnie prezentuje się w tańcu”.

Okres największej popularności poloneza przypada na czas zaborów. To właśnie polonez, zarówno jako muzyka i taniec, stał się spoiwem narodu. To w tym okresie najpiękniejsze polonezy tworzył Fryderyk Chopin. Pierwszy utwór muzyczny jego autorstwa to Polonez g-moll (w 1817 r.). Polonezy komponował także Henryk Wieniawski, Stanisław Moniuszko (w „Halce”, „Strasznym Dworze”, „Hrabinie”) Karol Kurpiński w wodewilu ”Zabobon, czyli Krakowiacy i Górale” ( premiera w Warszawie 16.06.1816 r.). Polonez zagościł również na kartach epokowych dzieł literackich jak „Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza.