Page 5 - Czeneka 33
P. 5

CZE-NE-KA


                                          Podróżujący przez Polskę   who was a wife of the two Polish
                                        obcokrajowiec, śląski lekarz   monarchs, Władysław IV and Jan Kazi-
                                        Johann  Joseph  Kausch,   mierz, said: “I do not now any other
                                        stwierdzał:         dance which would connect courtesy,
                                         „Polak  tańczy  chętnie   dignity and pleasure in such a way”.
                                        i  prawie  zawsze  niezwy-  A  distinguished  Baroque  composer
                                        kle pięknie; Śląsk wie, że   Jerzy Filip Teleman wrote in a letter
                                        w jego kąpieliskach Polacy   to Jan Sebastian Bach that “the Pol-
                                        są zawsze najlepszymi tan-  ish song will inspire the whole world
                                        cerzami.            to dance”.
                                          (…)  Jednakże  Polak   A foreigner, Silesian doctor Johann
                                        przechodzi sam siebie, gdy   Joseph  Kausch  travelling  through
                                        prowadzi  poloneza,  należą-  Poland stated:
                                        cego do najpopularniejszych   “A Pole dances willingly and almost always incredibly beautifully; the Silesia
                                        w  Polsce  tańców.  Panuje   knows that in its bathing resorts Poles are always the best dancers. (…) Yet a Pole
                                        przekonanie, że w tym tańcu   becomes larger than life when he leads the polonaise, one of the most popular
                                        wielką pomocą dla tancerza   dances in Poland. It is believed that a national costume helps dancing greatly. I
                                        jest  polski  strój  narodowy.   am of the same mind. But even a Pole dancing the polonaise in German dress
                                       I  ja  tak  myślę.  Jednak   has a certain avec which foreigners simply cannot
                                        nawet Polak tańczący polo-  learn from him. How superior this dance, in which
      neza w niemieckim ubiorze posiada jakiś avec, którego nie mogą się od niego   a Pole can show so much grace and dignity, is to
      wyuczyć cudzoziemcy. O ileż taniec ten, w którym Polak potrafi przejawić tyle   mad waltzing that holds sway in Germany…”.
      gracji godności, góruje nad szalonym walcowaniem, rozpanoszonym w Niemczech…”.  Remarkably solemn character of the polonaise
        Niezwykle wzniosły charakter poloneza podobał się przede wszystkim dostoj-  appealed mostly to state officials, especially the older
      nikom państwowym, a szczególnie tym już nieco starszym. Dotyczyło to także   ones. This applied also to the Polish King Stanisław
      naszego króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, który przekroczywszy 45. rok   August who upon turning 45 stopped dancing other,
      życia zaprzestał tańczenia innych, szybszych lub bardziej skomplikowanych tańców,   faster or more complicated dances, but would still
      ale nadal z upodobaniem tańczył poloneza.             enjoy dancing the polonaise.
        I nie chodzi tu tylko o polonezy otwierające kolejne bale, którym król musiał   And not only the polonaises opening various balls
      przewodzić, niejako z urzędu. Tańcząc poloneza robił to z prawdziwym zaan-  which he had to lead in his official capacity as the king. He really did enjoy
      gażowaniem.                                           and dances with gusto.
        Johann Bernoulli, podróżnik przemierzający ziemie polskie, tak opisał wyko-  Johann Bernoulli, traveller visiting Polish lands described king Stanisław August
      nanie poloneza przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego podczas balu   Poniatowski dancing the polonaise at the ball held in one of the Warsaw’s palaces
      odbywającego się 7. października 1778 roku, w jednym z pałaców warszawskich:  on 7 October 1887 in the following manner:
       „Król z wrodzonym sobie powabem i gracją zatańczył kilka razy poloneza.   “With innate charm and grace the king danced the polonaise several times.
     Uważają go za jednego z pierwszych tancerzy i choć już nieco zaczyna tyć,                He is considered to be one
      wciąż jeszcze bardzo ładnie prezentuje się w tańcu”.                                     of the first-rate dancers and
        Okres największej popularności poloneza przypada na czas zaborów. To wła-              despite having started to put
      śnie polonez, zarówno jako muzyka i taniec, stał się spoiwem narodu. To w tym            on weight, he is still very
      okresie najpiękniejsze polonezy tworzył Fryderyk Chopin. Pierwszy utwór muzyczny         presentable when dancing”.
      jego autorstwa to Polonez g-moll (w 1817 r.). Polonezy komponował także Henryk             A period of the greatest
      Wieniawski, Stanisław Moniuszko (w „Halce”, „Strasznym Dworze”, „Hrabinie”) Karol        popularity of the Polonaise
      Kurpiński w wodewilu „Zabobon, czyli Krakowiacy i Górale” (premiera w Warszawie          was during the time of Parti-
     16.06.1816 r.). Polonez zagościł również na kartach epokowych dzieł literackich           tions. It was the Polonaise,
      jak „Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza.                                                     as well music and dance,
                                              Maria Czerwińska                                 what  bound  the  nation
                                                            together. In this period Fryderyk Chopin composed the most beautiful Polonaises.
                                                            His first piece of art was Polonaise in G minor (1817). Other composers of
                                                            the Polonaises include Henryk Wieniawski, Stanisław Moniuszko (“Halka”, “Straszny
                                                            Dwór” (The Haunted Manor), and “Hrabina” (The Countess)), and Karol Kurpiński
                                                            (vaudeville “Zabobon, czyli Krakowiacy i Górale” (Superstition, or the Cracovians
                                                            and the Mountaineers), which had its premiere on 16 June 1816 in Warsaw).
                                                            The Polonaise was also mentioned in the most distinguished literary works of
                                                            the epoch, such as “Pan Tadeusz” by Adam Mickiewicz.
                                                                                                    Maria Czerwińska
                                                                                             Translate Klementyna Dec














                                                                                                                5
      Nr  33 – 2022
   1   2   3   4   5   6   7   8   9   10